อดีตเจ้าอาวาส วัดบางปรือ หมู่ ๘ ตำบลห้วยแร้ง อำเภอเมือง จังหวัดตราด
พระครูวิธานธรรมนิเทศก์ นามเดิม กลิ่น นามสกุล อิงขนร เกิดเมื่อ วันพุธที่ ๑๘ มีนาคม ๒๔๕๐ ณ.บ้านหนองใหญ่
ตำบลห้วบแร้ง อำเภอเมือง จังหวัดตราด เป็นบุตรคนโตของ นายคลอง อิงขนร นางไหว อิงขนร มีอาชีพทำนา มีพี่น้องร่วมบิดา-มารดารวม ๙ คน
๑.พระครูวิธานธรรมนิเทศก์ (กลิ่น อินทขีโล)
๒.นายก่วน อิงขนร (ถึงแก่กรรม)
๓นายถวิล อิงขนร (ถึงแก่กรรม)
๔.นางพยอม อิงขนร (ถึงแก่กรรม)
๕.นายประมวล อิงขนร (ถึงแก่กรรม)
๖.นางจินดา อิงขนร (ถึงแก่กรรม)
และอีก ๓ คนจำชื่อไม่ได้ เพราะถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเด็ก
ความรู้สามัญ
ได้ศึกษาที่โรงเรียนวัดบางปรือ ตำบลห้วยแร้ง อำเภอเมือง จังหวัดตราด
อุปสมบท
เมื่อวันที่ ๑๘ มิถุนายน ๒๔๗๑ ณ.พัทธสีมาวัดไผ่ล้อม ตำบลบางพระ อำเภอเมือง จังหวัดตราด
โดยมี พระวิมลเมธาจารย์ (แจ้ง จนฺทสโร) วัดไผ่ล้อม เป็นพระอุปัชฌาย์
พระใบฏีกาฟื้น สุนฺทโร วัดไผ่ล้อม เป็นพระกรรมวาจาจารย์ (พระครูบูรเขตคณาจารย์)
พระอธิการรัตน์ วัดเนินทราย เป็นพระอนุสาวนาจารย์ (พระครูธรรมนิตยานุกูล)
เมื่ออุปสมบทแล้วมาจำพรรษาที่วัดบางปรือ
วิทยาฐานะทางธรรม
พ.ศ.๒๔๗๕ สอบได้นักธรรมชั้นตรี ณ.สำนักเรียนวัดบางปรือ
พ.ศ.๒๔๘๒ สอบได้นักธรรมชั้นโท ณ.สำนักเรียนวัดบางปรือ
พ.ศ.๒๔๙๓ สอบได้นักธรรมชั้นเอก ณ.สำนักเรียนวัดบางปรือ
สมณศักดิ์
พ.ศ.๒๕๐๑ ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็น พระครูสัญญาบัตรชั้นตรีที่ พระครูวิธานธรรมนิเทศก์
วันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๒๒ ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็น พระครูสัญญาบัตรชั้นโท
ตำแหน่งหน้าที่
พ.ศ.๒๔๗๕ เป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาสสอนนักธรรมตรี
พ.ศ.๒๔๗๘ เป็นพระคู่สวดกรรมวาจาจารย์ให้อุปสมบท
วันที่ ๑๑ ธันวาคม ๒๔๘๘ ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดบางปรือ
วันที่ ๑ ตุลาคม ๒๔๙๔ ดำรงตำแหน่งครูสอนปริยัติธรรม ประจำศาสนศึกษา
วันที่ ๒๕ ธันวาคม ๒๔๙๕ ดำรงตำแหน่งกรรมการตรวจข้อสอบนักธรรมสนามหลวง
วันที่ ๒๙ มกราคม ๒๕๐๓ ดำรงตำแหน่งพระอุปัชฌาย์
งานสาธารณูปการ
ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๐๑ เป็นต้นมาได้ก่อสร้างกุฏิเจ้าอาวาส ๑ หลัง กุฏิพระอันดับ ๗ หลัง โรงเครื่องปั่นไฟ ๑ หลัง ศาลาการเปรียญ ๑ หลัง โรงครัว ๑ หลัง เป็นต้น และได้ควบคุมการก่อสร้างปฏิสังขรณ์ศาสนวัตถุภายในวัดให้เจริญเป็นลำดับมา และในปี พ.ศ.๒๕๔๒ ได้เป็นประธานในการดำเนินงานก่อสร้างอุโบสถหลังใหม่ โดยมอบปัจจัยส่วนตัว เป็นทุนในการก่อสร้าง จำนวน ๑๐๖,๕๖๐ บาท ขณะนี้อุโบสถได้สร้างเสร็จเรียบร้อยแล้ว โดยใช้งบประมาณทั้งสิ้นจำนวน ๖,๘๐๐,๐๐๐ บาท
งานเผยแพร่ธรรม และการศักษา
๒๐ มกราคม ๒๔๙๖ ดำรงตำแหน่งกรรมการสงฆ์ และการเผยแพร่ประจำอำเภอเมืองตราด
วาระสุดท้ายแห่งชีวิต
ในวันที่ ๒ กรกฎาคม ๒๕๔๔ พระอาจารย์ได้หมดสติลงด้วยโรคเส้นเลือดในสมองอุดตัน เมื่อเวลาประมาณ ๑๑.๕๐ น. ทางศิษยานุศิษย์จึงนำตัวเข้ารักษาที่โรงพยาบาลสิริเวช จ.จันทบุรี แพทย์ได้ให้การรักษาพยาบาลเป็นอย่างดี แต่พระคุณท่านเป็นพระสงฆ์ที่ปฏิบัติตามพระธรรมวินัยอย่างเคร่งครัด โดยท่านจะไม่ยอมให้พยาบาลหญิงถูกเนื้อต้องตัว จึงเป็นเรื่องที่ยากต่อการรักษาพยาบาลมากยิ่งขึ้น
ในขณะที่พระคุณท่านอาพาธ การก่อสร้างอุโบสถก็มิได้หยุดชะงัก คณะสงฆ์ กรรมการวัด และพุทธศาสนิกชนได้รวมพลังอย่างแข็งขัน เพราะทุกคนตั้งจิตอธิษฐานว่า ขอให้พระคุณท่านได้อยู่จนถึงงานปิดทองฝังลูกนิมิตอุโบสถ และแล้วคำอธิษฐานของทุกคนก็เป็นจริง เพราะอาการอาพาธของท่านดีขึ้น และสามารถมาเป็นประธานสงฆ์ในพิธี โดยท่านจับสายสิจน์โยงจากอุโบสถจนจบสิ้นพิธี นำความปราบปลื้มปิติใจ ให้กับบรรดาศิษยานุศิษย์ ที่สามารถทำให้พระคุณท่านได้ตามประสงค์ของท่าน
สิ่งที่น่าสรรเสริญในวัตรปฏิบัติของท่าน ก็คือในช่วงที่ท่านอาพาธอยู่ถ้าได้สติเมื่อใดท่านจะสวดมนต์ทำวัตรมิได้ขาดเลย จนคณะแพทย์ และพยาบาลเลื่อมใสศรัทธาในตัวพระคุณท่าน เมื่อได้รักษาพยาบาลอยู่ระยะหนึ่ง สุขภาพของท่านก็ดีขึ้นเป็นที่น่าพอใจ ศิษยนุศิษย์ได้นำท่านกลับมาพักฟื้นที่วัดบางปรือ โดยได้รับการดูแลจากพระอาจารย์มานิตย์ สาทโร และพระภิกษุในวัด พร้อมญาติโยมในวัด ได้ให้การอนุเคราะห์ท่าน ในการบำรุงรักษา และได้นำท่านเข้ารับการรักษา และตรวจเช็คร่างกายที่โรงพยาบาลสิริเวช จ.จันทบุรี เป็นระยะๆ ตลอดมา
เมื่อวันที่ ๑๙ ธันวาคม ๒๕๔๕ นายแพทย์พิชยา ปวรางกูร ซึ่งเป็นแพทย์ประจำ ได้ให้การดูแลรักษาท่านในห้อง ไอ.ซี.ยู และให้อยู่ในการดูแลของแพทย์ และพยาบาลอย่างใกล้ชิด เป็นเวลา ๒ ปีเศษ
วาระสุดท้าย เมื่อวันที่ ๒๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๕๔๘ เวลา ๑๑.๓๐ น.พระคุณท่านเริ่มมีอาการอาเจียน และท้องร่วง และติดเชื้อในลำไส้ แพทย์ และพยาบาลได้พยายามเยียวยาจนอาการดีขึ้น ท่ามกลางความวิตกกังวลของศิษยานุศิษย์ และทุกคนรู้สึกโล่งอกเมื่ออาการของท่านฟื้นคืนกลับมาอีกครั้งหนึ่ง และได้ภาวนาขอให้พระคุณท่านอยู่กับเราต่อไปตราบนานเท่านาน
ในวันที่ ๒๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๘ ในเวลาประมาณ ๐๘.๐๐ น.การเต้นของหัวใจของท่านอ่อนลงอย่างผิดปกติ ท่ามกลางความวิตกของผู้ที่เฝ้าดูแล คิดว่าท่านจะละสังขารแล้ว แต่เวลาตีหนึ่งอาการของท่านก็กลับดีขึ้นเป็นปกติ ท่ามกลางความดีใจของผู้ใกล้ชิด เวลาตีสี่พระผู้ดูแลจึงให้โยมกลับบ้านเพื่อพักผ่อน เพื่อที่จะกลับมาดูแลท่านในเวลาเที่ยงวัน
และแล้วสิ่งที่ทุกคนไม่อยากให้เกิดขึ้นก็มาถึง คือในวันที่ ๒๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๘ เวลา ๐๙.๔๕ หัวใจของท่านเริ่มผิดปกติอีกครั้งหนึ่ง และทรุดลงเรื่อยๆ จนถึงเวลา ๑๐.๑๐ น. ท่านได้มรณะภาพด้วยอาการอันสงบ สิริรวมอายุได้ ๙๗ ปี ๑๑ เดือน ๑๐ วัน ๗๗ พรรษา
ขออำนาจคุณพระศรีรัตนตรัย และบุญกุศลที่ท่านพระอาจารย์ได้บำเพ็ญมา โปรดเป็นประทีปนำทางท่านสู่สัมปรายภพ และสถิตอยู่ ณ.ที่อันควรแก่ดวงวิญญาณแห่งสมณเพศอันบริสุทธิ์นี้ด้วย เทอญ..
...รวบรวมโดย สนอง หงษ์กลาย เปรียญ
(คัดลอกจากหนังสือ ธรรมบรรณานุสรณ์ พระครูวิธานธรรมนิเทศก์)